Tropikalny przedstawiciel rodziny – Doryrhamphus japonicus (fot. Wikipedia)
Igliczniowate (Syngnathidae) – rodzina ryb igliczniokształtnych (Syngnathiformes), obejmująca pławikoniki oraz iglicznie. Większość przedstawicieli tej rodziny zasiedla tropikalne wody morskie. Iglicznie tamtych środowisk zaskakują wyszukanymi barwami, inaczej jak skromniej ubarwione gatunki strefy umiarkowanej. W obu przypadkach to przystosowanie do środowiska wynikające z trybu życia. Jednak wszystkie cechuje podobna budowa ciała, oraz sposób poruszania w morskiej toni.
Ich ciało pokryte jest płytkami kostnymi czyniąc je sztywnym, ograniczającym dynamiczne przemieszczanie. Nie posiadają też płetw brzusznych a powolną lokomocję umożliwia ruch płetw piersiowych. Szczęki tych ryb są zrośnięte a pobieranie pokarmu zapewnia mechanizm zasysania pokarmu, który przełykają w całości. Niezwykle ciekawy jest rozród, gdy samica składa jaja do torby lęgowej na ciele samca. Tam następuje zapłodnienia i donoszenie tej specyficznej "ciąży" do czasu uwolnienia zdolnego do samodzielnego życia narybku.
Syngnathidae obejmują głównie dwie podrodziny: Hippocampinae - 47 gatunków koników morskich (rodzaj Hippocampus ) i Syngnathinae - około 200 gatunków w 54 rodzajach, z czego dwa występują w Bałtyku - Iglicznia (Syngnathus typhle) oraz Wężynka (Nerophis ophidion).
Ich ciało pokryte jest płytkami kostnymi czyniąc je sztywnym, ograniczającym dynamiczne przemieszczanie. Nie posiadają też płetw brzusznych a powolną lokomocję umożliwia ruch płetw piersiowych. Szczęki tych ryb są zrośnięte a pobieranie pokarmu zapewnia mechanizm zasysania pokarmu, który przełykają w całości. Niezwykle ciekawy jest rozród, gdy samica składa jaja do torby lęgowej na ciele samca. Tam następuje zapłodnienia i donoszenie tej specyficznej "ciąży" do czasu uwolnienia zdolnego do samodzielnego życia narybku.
Syngnathidae obejmują głównie dwie podrodziny: Hippocampinae - 47 gatunków koników morskich (rodzaj Hippocampus ) i Syngnathinae - około 200 gatunków w 54 rodzajach, z czego dwa występują w Bałtyku - Iglicznia (Syngnathus typhle) oraz Wężynka (Nerophis ophidion).
To niezwykle ciekawe ryby a niewielka bałtycka populacja czyni je mało znanymi, szczególnie, że nie stanowią przyłowu wędkarskiego. Wspomniane ograniczenia ruchowe, w naturze wymusiło adekwatną strategię przetrwania, polegającą na ukrywaniu się pośród wodorostów płytkich stref morza. To jednak ochrona przed naturalnymi drapieżnikami, natomiast bywają przedmiotem niezdrowej ciekawości turystów oraz zabawy przez wyławianie, oglądanie a czasem uśmiercanie.
W tym miejscu należy jasno wyrazić dezaprobatę wobec takich praktyk a szczególnie podkreślić, że oba bałtyckie gatunki znajdują się w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych i podlegają częściowej ochrone na mocy ROZPORZĄDZENIA MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 6 października 2014 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Warszawa, dnia 7 października 2014 r. Poz. 1348 . Załącznik nr.2 - GATUNKI ZWIERZĄT OBJĘTE OCHRONĄ CZĘŚCIOWĄ .
Cytuję za portalem www.akwarium.info.pl ... " W polskim Instytucie Ochrony przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie powstała Polska Czerwona Księga Zwierząt zagrożonych wyginięciem. Znajduje się w niej lista gatunków zagrożonych z dokładnym miejscem ich występowania, rzadkości występowania oraz sposobami na ochronę poszczególnych gatunków zwierząt. Ile znajdziemy tam rodzimych gatunków ryb. Poniżej przedstawiamy listę ryb które należy chronić w naszym kraju, ponieważ ich przyszłość stoi pod znakiem zapytania." www.akwarium.info.pl ... lista gatunków ryb
Opracowana w 2003 r. koncepcja zróżnicowania ochrony na kategorie przewidywała podział gatunków objętych ochroną gatunkową na trzy grupy, w tym: - objęte ochroną „częściową” (czyli niepełną) – gatunki, które mogą wymagać celowej redukcji ich populacji, w celu ochrony innych wartości (np. innych gatunków), albo które będą mogły podlegać kontrolowanej eksploatacji.
Od lat trwają konsultacje oraz zgłaszane są kolejne propozycje zasad kwalifikacji zwierząt i roślin do poszczególnych grup ochrony a i one same nadal są kontrowersyjne i podlegają pokusie nowych regulacji. To ogromnie skomplikowane zagadnienie a zainteresowanych odsyłam do: Aktualizacja listy gatunków zwierząt objetych ochroną gatunkową oraz wskazania do ich ochrony.
W starszych opracowaniach jako czynnik skłaniający zaliczenie opisywanych gatunków ryb do kategorii - ochrona częściowa, wskazywano - odtwarzanie siedlisk. Wydaje się, że tak ujęte zagadnienie zakładało potencjał ekspansji populacji w przypadku spełnienia powyższego warunku. Czy jednak ów proces już się dokonał w wodach Bałtyku naszego wybrzeża ?. Nawet znając odpowiedzi na to pytanie w kategoriach pozytywnych, nie wolno nam uznać gatunki igliczni z pospolite i na tej podstawie taktować je jako przedmiot turystycznej zabawy lub sięgać po zbyt pochopne decyzje, co do zaniechania ochrony.
Cytuję za portalem www.akwarium.info.pl ... " W polskim Instytucie Ochrony przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie powstała Polska Czerwona Księga Zwierząt zagrożonych wyginięciem. Znajduje się w niej lista gatunków zagrożonych z dokładnym miejscem ich występowania, rzadkości występowania oraz sposobami na ochronę poszczególnych gatunków zwierząt. Ile znajdziemy tam rodzimych gatunków ryb. Poniżej przedstawiamy listę ryb które należy chronić w naszym kraju, ponieważ ich przyszłość stoi pod znakiem zapytania." www.akwarium.info.pl ... lista gatunków ryb
Opracowana w 2003 r. koncepcja zróżnicowania ochrony na kategorie przewidywała podział gatunków objętych ochroną gatunkową na trzy grupy, w tym: - objęte ochroną „częściową” (czyli niepełną) – gatunki, które mogą wymagać celowej redukcji ich populacji, w celu ochrony innych wartości (np. innych gatunków), albo które będą mogły podlegać kontrolowanej eksploatacji.
Od lat trwają konsultacje oraz zgłaszane są kolejne propozycje zasad kwalifikacji zwierząt i roślin do poszczególnych grup ochrony a i one same nadal są kontrowersyjne i podlegają pokusie nowych regulacji. To ogromnie skomplikowane zagadnienie a zainteresowanych odsyłam do: Aktualizacja listy gatunków zwierząt objetych ochroną gatunkową oraz wskazania do ich ochrony.
W starszych opracowaniach jako czynnik skłaniający zaliczenie opisywanych gatunków ryb do kategorii - ochrona częściowa, wskazywano - odtwarzanie siedlisk. Wydaje się, że tak ujęte zagadnienie zakładało potencjał ekspansji populacji w przypadku spełnienia powyższego warunku. Czy jednak ów proces już się dokonał w wodach Bałtyku naszego wybrzeża ?. Nawet znając odpowiedzi na to pytanie w kategoriach pozytywnych, nie wolno nam uznać gatunki igliczni z pospolite i na tej podstawie taktować je jako przedmiot turystycznej zabawy lub sięgać po zbyt pochopne decyzje, co do zaniechania ochrony.
Iglicznia (Syngnathus typhle) fot. www.naszbaltyk.pl
Gatunek zasiedla Ocean Atlantycki wzdłuż wybrzeży Europy, Morze Bałtyckie, Śródziemne, Czarne i Azowskie. W Bałtyku występuje w płytkich, zarośniętych wodach, zwłaszcza na łąkach podwodnych Zatoki Puckiej i w pobliżu urządzeń wodnych obrośniętych glonami.
Ciało wydłużone, bardzo wąskie, o przekroju siedmiokątnym, pokryte pierścieniami pancerza z płytek kostnych, po trzy na bokach i jeden na brzuchu. Na końcu ciała widoczna jest wyraźna, wachlarzykowata płetwa ogonowa. Długość ciała do 35 cm. Pysk bocznie silnie spłaszczony, o długości większej niż połowa długości głowy, przekształcony w rurkę, otwór gębowy skierowany skośnie ku górze. Na bokach drobne płetewki piersiowe. Brak płetwy odbytowej. Ciekawy jest również rozród ... W okresie tarła w końcowej części ciała samca wyrasta torba lęgowa. W czasie godów samica składa do niej kilkadziesiąt jaj. Tam następuje ich zapłodnienie. Po miesiącu młode ryby o długości 2–3 cm, poruszając się w torbie, rozrywają ją i wypływają do wody.
Wężynka (Nerophis ophidion) fot. akwarystyczne.info
Gatunek zasiedla Północno-wschodni Ocean Atlantycki wzdłuż wybrzeży Europy (od południowej Norwegii) do Maroko, Morze Bałtyckie, Śródziemne i Czarne. Preferuje piaszczyste podłoże oraz w zarośla traw morskich, na głębokościach od 2–15 m. Wstępuje do wód słonawych.
Ciało wydłużone, bardzo wąskie, o zmiennym ubarwieniu, w przekroju okrągłe, u samicy lekko spłaszczone. Samice osiągają długość do 30 cm, samce są o kilka centymetrów krótsze. Wąski, wyciągnięty pysk o długości równej połowie długości głowy. Brak innych płetw, poza płetwą grzbietową. Jedynie u osobników młodocianych są obecne płetewki piersiowe i płetwa ogonowa, które zanikają w pierwszych 3–4 miesiącach życia. U samców nie występuje torba lęgowa. Tarło odbywa od maja do sierpnia. Samica przykleja 200–300 ziaren ikry do zagłębienia skórnego wzdłuż brzusznej części ciała samca. Wylęgłe ryby mają 1 cm długości.
Ciało wydłużone, bardzo wąskie, o zmiennym ubarwieniu, w przekroju okrągłe, u samicy lekko spłaszczone. Samice osiągają długość do 30 cm, samce są o kilka centymetrów krótsze. Wąski, wyciągnięty pysk o długości równej połowie długości głowy. Brak innych płetw, poza płetwą grzbietową. Jedynie u osobników młodocianych są obecne płetewki piersiowe i płetwa ogonowa, które zanikają w pierwszych 3–4 miesiącach życia. U samców nie występuje torba lęgowa. Tarło odbywa od maja do sierpnia. Samica przykleja 200–300 ziaren ikry do zagłębienia skórnego wzdłuż brzusznej części ciała samca. Wylęgłe ryby mają 1 cm długości.