Potamophylax latipennis


Potamophylax latipennis Curtis, 1834

Z oznaczeniem przynależności gatunkowej owadów często mamy kłopot. Bywa, że ich zdjęcia nie wystarczają, bo ruchliwe oraz niecierpliwie nie chcą pzować i nie zawsze ujawniają cechy anatomiczne. Nieco łatwiej jest z chrząszczami ale pamiętać wypada, że wartość poznawczą mają pokrywy skrzydeł zatem obowiązkowe jest ujęcie od góry. Gorzej a raczej trudniej sprawa wygląda z chruścikami a szczególnie jętkami, które dodatkowo wykształcają formy barwne zależnie od miejsca występowania. Jeśli potrzebna jest naukowa konsultacja dla prawidłowego oznaczenia gatunku, warto dostarczyć owada w całości. Aby go zabezpieczyć i zachować oryginalne ubarwienie, umieszczamy go w alkoholu najbardziej bezpiecznym konserwancie. Wszystkie te przedsięwzięcia i zabiegi mają na celu wartość poznawczą, nie tylko na potrzeby muchowego wędkowania, ale dla poszerzania własnej wiedzy przyrodniczej oraz jej popularyzowania. Tu jednak należy zachować ostrożność, bo część naszych owadów jest prawnie chroniona i nawet pośród chruścików odnajdujemy taki gatunek - Crunoecia irrorata 


Crunoecia irrorata (Curtis, 1834) źródło: Autor Belen Amarante

Crunoecia irrorata, krynicznia wilgotka (wcześniejsza nazwa to kudłatka) – chruścik (Insecta: Trichoptera, chruściki) z rodziny Lepidostomatidae. Larwy budują charakterystyczne, czworościenne domki. Gatunek prawnie chroniony (jako jedyny chruścik w Polsce. Występuje w całym kraju, ale na nielicznych stanowiskach. Wcześniejsza nazwa kudłatka (używana przez Dziędzielewicza w XIX w.) nawiązuje do licznych włosków i szczecinek pokrywających tułów (przystosowanie do życia w cienkiej warstewce wody), współczesna nazwa - krynicznia wilgotka - nawiązuje do siedliska życia - krynica, źródło.


Bardziej licznie występującym gatunkiem jest prezentowany poniżej Potamophylax latipennis. Jego wylot obserwujemy we wrześniu na Redą i w październiku nad Wdą, czyniąc połowy muchowe szczególnie skuteczne suchą muchą. To duży owad i choć na pierwszej rzece Goddardy nigdy nie zachwycały skutecznością, to na Wdzie królują, podobnie jak inne większe imitacje chruścika. Choćby z tego powodu warto przyjrzeć się z bliska temu gatunkowi i pokusić się o jego rozpoznanie gatunkowe.

Chruścik z rodziny bagiennikowatych, związany z rzekami średniej wielkości. Larwy dochodzące do wielkości 2,5-3 cm budują rurkowate, lekko zagięte domki z ziaren piasku. Konsultacji w części oznaczenia gatunku udzielił dr hab. Stanisław Czachorowski prof. UWM. Wydział Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie, któremu za pomoc serdecznie dziękuję.



Potamophylax latipennis Curtis, 1834