Flądra ... niewiele jest chyba haseł w potocznym języku wędkarzy, domowych gospodyń i amatorów smażonej rybki, które tak powszechnie znane, nieodmiennie wskazują na morską rybę. Jaśniejsza, ciemniejsza, o bardziej lub mniej porowatej skórze nadal jest flądrą i tyle. Łowiąc te ryby lub kupując, niewielu im się przygląda a jeszcze mniej zauważa różnice w budowie oraz ubarwieniu poszczególnych egzemplarzy. Jeśli nawet zwróci to naszą uwagę, to prędzej uznamy to za chwilowe odbarwienie powodowane czasem przechowania ryb w różnych temperaturach zanim trafią do konsumpcji. Nawet wędkarze mając sposobność wypinać żywe ryby, wszystkie flądrowate i skarpowate traktują jak bałtycką płastugę jednego gatunku. Choć przedstawiciel tej drugiej rodziny bywa częściej rozpoznawany, szczególnie większe egzemplarze.
Tak jednak nie jest, bo pod pojęciem flądra kryje się kilka gatunków, dość wyraźnie różniących się między sobą. O ile bez kłopotu w naszych relacjach z wędkarskich wypraw meldujemy - złowiłem pstrąga potokowego i lipienia, to nikt się nie chwali mówiąc - złowiłem stornię, zimnicę, gładzicę lub turbota. To własnie nazwy bałtyckich płastug, których wizerunki i opisy gatunku zamieszczam poniżej. To bardzo zdawkowa wiedza, jednak dla porządku rzeczy warto ją zgłębić. ( zdjęcia gatunków - źródło Wikipedia)
Bałtyk nie jest akwenem szczególnie zasobnym w gatunki ryb, dlatego wszystkie zasługują na naszą uwagę. Nie ważne czy są obiektem wędkarskich połowów a koledzy od morskich pstrągów nawet ich nie zauważają. Bez znaczenia, że amatorzy dorszy z kutra zwykle nie parają się połowem z plaży. Ważne, że gatunki ryb Bałtyku są nieodzownym elementem tego środowiska. Nie rozróżniając gatunków płastug, z tego samego powodu nie rozróżniać będziemy mniej znaczących wędkarsko gatunków. Jeszcze gorzej gdy pośród nich są szkodliwe gatunki inwazyjne jak Babka bycza, wrzucana do jednego worka z gatunkami rodzimymi jak Babka czarna lub będącą pod ochroną prawną, Babka mała ... a wszystko to potocznie zwie się byczkami. Na podobnej zasadzie czasem dostaje po głowie Kur diabeł, którego z niewiedzy lepiej ukatrupić, niż zwrócić morzu jako gatunek rodzimy. Poznawcze aspekty wyprawy na dorsze
W ostatnim czasie, szczególnie od lat 90 - tych ubiegłego wieku Bałtyk poddany jest niepokojącym zmianom w składzie ichtiofauny. Mamy przykład Babki byczej, której pierwsze egzemplarze zostały odłowione w Helu w 1990 roku. To jednak skutek przypadkowej działalności człowieka. Jeszcze gorzej gdy rodzimi naukowcy zabierają się za biomanipulację, jak w przypadku zarybiania tego akwenu pstrągiem tęczowym. Suplement diety ... drapieżnik czy ofiara
Nie wiemy co przyniosą nam kolejne lata lub dekady. Może się okazać, że uznawane dziś rodzime gatunki niezagrożone staną się przedmiotem naszej troski a w konsekwencji ochrony prawnej. Dlatego uczmy się je rozpoznawać lub przynajmniej starajmy się mieć świadomość ich istnienia.
Stornia (Platichthys flesus) – gatunek ryby flądrokształtnej z rodziny flądrowatych (Pleuronectidae)
Zasięg występowania ... europejskie wybrzeża Oceanu Atlantyckiego, Morze Śródziemne, Bałtyckie (do środkowej części Zatoki Botnickiej), Czarne i Białe. Introdukowana przypadkowo (prawdopodobnie zawleczona w wodach balastowych statków) na terenie Stanów Zjednoczonych i Kanady. Żyje na głębokościach do 100 m. Wpływa do wód słonawych. Często wędruje w górę rzek. Tu ciekawostka, zdarzają się przyłowy na nimfę, w dolnym biegu rzeki Redy.
Oczy umieszczone przeważnie po prawej (górnej) stronie ciała. Łatwa do odróżnienia od innych gatunków dzięki płytkom kostnym biegnącym wzdłuż linii bocznej oraz u nasady płetw brzusznych i piersiowych. Ubarwienie brunatnożółtawe w pomarańczowe plamki, strona ślepa biaława w brązowe kropki. Długość przeciętnie 40 cm, maksymalnie ok. 80 cm.
Oczy umieszczone przeważnie po prawej (górnej) stronie ciała. Łatwa do odróżnienia od innych gatunków dzięki płytkom kostnym biegnącym wzdłuż linii bocznej oraz u nasady płetw brzusznych i piersiowych. Ubarwienie brunatnożółtawe w pomarańczowe plamki, strona ślepa biaława w brązowe kropki. Długość przeciętnie 40 cm, maksymalnie ok. 80 cm.
Gładzica (Pleuronectes platessa) – gatunek morskiej ryby flądrokształtnej z rodziny flądrowatych (Pleuronectidae)
Występowanie ... europejskie wybrzeża Oceanu Atlantyckiego, Morze Śródziemne, Bałtyckie i Białe, na głębokościach do 200 m. W Bałtyku występuje jej podgatunek Pleuronectes platessa baltica Nilsson, 1855 – gładzica bałtycka.
Łuska drobna co czyni, że ciało gładzicy w dotyku wydaje się być gładkie .Oczy znajdują się po prawej stronie ciała. Barwa strony ocznej jest oliwkowobrunatna z pomarańczowymi lub czerwonymi plamami, które podczas rozrodu stają się jaskrawsze i obrzeżone ciemnym pierścieniem. Dorasta do 60 lub 70 cm, jednak forma bałtycka (Platessa platessa baltica) osiąga do 45 cm długości.
Łuska drobna co czyni, że ciało gładzicy w dotyku wydaje się być gładkie .Oczy znajdują się po prawej stronie ciała. Barwa strony ocznej jest oliwkowobrunatna z pomarańczowymi lub czerwonymi plamami, które podczas rozrodu stają się jaskrawsze i obrzeżone ciemnym pierścieniem. Dorasta do 60 lub 70 cm, jednak forma bałtycka (Platessa platessa baltica) osiąga do 45 cm długości.
Zimnica (Limanda limanda) − gatunek ryby flądrokształtnej z rodziny flądrowatych (Pleuronectidae)
Występowanie ... europejskie wybrzeża Oceanu Atlantyckiego, Morze Barentsa, Bałtyckie i Białe, na głębokościach 20–150 m. Wpływa do wód słonawych.
Pokryta drobnymi łuskami, charakterystyczna jest linia naboczna, wygięta nad płetwą piersiową, oczy po prawej (górnej) stronie głowy, ubarwienie strony brzusznej białe, ocznej - brunatnoszare w jaśniejsze cętki. Dorasta do 30-40 cm.
Pokryta drobnymi łuskami, charakterystyczna jest linia naboczna, wygięta nad płetwą piersiową, oczy po prawej (górnej) stronie głowy, ubarwienie strony brzusznej białe, ocznej - brunatnoszare w jaśniejsze cętki. Dorasta do 30-40 cm.
Skarp, turbot, (Scophthalmus maximus) – gatunek ryby flądrokształtnej z rodziny nagładowatych (Scophthalmidae)
Zasięg występowania ... zamieszkują dna mórz strefy zwrotnikowej i umiarkowanej. Łowiony również w polskiej części Bałtyku. Ciało wygrzbiecone, w zarysie tułowia niemal koliste. Ubarwienie zależne od podłoża (mimetyzm), spodnia strona nie zawiera pigmentu. Strona zabarwiona jest pokryta nieregularnie rozłożonymi, ostro zakończonymi wzgórkami kostnymi. Osiągane rozmiary są zależne od warunków środowiskowych. W Bałtyku spotykane są okazy dorastające do ok. 50 cm, a w Morzu Północnym do 1 m długości. Metrowy skarp osiąga do 20 kg masy ciała.
Nagład (Scophthalmus rhombus) – gatunek ryby flądrokształtnej z rodziny nagładowatych (Scophthalmidae) fot: flickrhivemind.net
Zasięg występowania europejskie wybrzeża Oceanu Atlantyckiego, Morze Śródziemne i Czarne. Najczęściej spotykana na głębokościach od 5–50 m. Wpływa okresowo do Morza Bałtyckiego.
Choć okazja do wędkarskiego spotkania z tym gatunkiem jest wątpliwa, to również wypada przybliżyć jego sylwetkę. Wygląd: skóra pokryta gładkimi w dotyku łuskami. Górna strona ciała oliwkowozielona z ciemnymi i jasnymi cętkami. Spodnia strona biała. Dorasta przeciętnie do ok. 50 cm, maksymalnie 75 cm długości i 8 kg masy ciała.