Fot. Bernard Picton, żródło: www.habitas.org.uk
Ostropłetwiec (Pholis gunnellus) – gatunek morskiej ryby z rodziny ostropłetwcowatych (Pholidae)
Ostropłetwiec, mniej znany gatunek bałtycki. Ciało wstęgowate, pokryte grubą warstwą śluzu. Ubarwienie żółtobrązowe. Od 9–13 ciemnych cętek wzdłuż podstawy płetwy grzbietowej, posiada niewielki otwór gębowy. Ostropłetwiec dorasta do 30 cm, populacja bałtycka nie przekracza 20 cm długości. Żywi się głównie drobnymi skorupiakami oraz ikrą innych gatunków. Tarło odbywa od listopada do stycznia. Samica składa pomiędzy kamieniami lub do pustej muszli małży 80–200 jajeczek. Opiekę nad ikrą sprawuje samiec. Larwy pelagiczne, odżywiają się planktonem.
Swym ubarwieniem, kształtem oraz wielkością przypomina bardzo węgorzycę, jednak to ryby z dwóch różnych rodzin. (Węgorzyca (Zoarces viviparus) – gatunek ryby z rodziny Zoarcidae. Oczywiście różnią się szczegółami ubarwienia, proporcjami budowy ciała i głowy, jednak ogólne podobieństwo to przystosowanie do warunków środowiskowych. Dopiero poruszając się ku wyższym jednostkom systematycznym odnajdziemy wspólne korzenie, bo obie rodziny należą do rzędu okoniokształtnych (Perciformes). Zaliczenie tych gatunków do wspomnianego rzędu w potocznym odbiorze wydawać się może zaskakujące, szczególnie gdy zbyt proste skojarzenie z okoniem przeczy "węgorzowatym" rybom, o których mówimy. Pamiętać jednak musimy, że rząd okoniowatych to jedna z największych grup, do której zaliczana jest ogromna ilość rodzin, rodzajów i gatunków, szczególnie ryb morskich.
Zjawisko podobnej adaptacji u niespokrewnionych gatunków obserwujemy u znanych Wam przedstawicieli słodkowodnych - sielawy oraz uklei. Choć niezwykle podobne to zaliczane do innych rodzin a tym przypadku nawet rzędów. To ryby pelagiczne, których kształt i barwy natura przystosowała do życia w wodnej toni. Na pierwszy rzut oka wydają się być identyczne mimo różnic w budowie płetwy grzbietowej oraz występującej u sielawy płetwy tłuszczowej. Podobnie jak w przypadku opisywanych gatunków bałtyckich, wykształciły mechanizm ochrony przed drapieżnikami w tym przypadku strefy otwartej wody - budowa ciała i srebrzyste barwy, u węgorzycy i ostropłetwca - budowa ciała i kamuflaż strefy dna.
Sielawa (Coregonus albula) – gatunek ryby z rodzinysiejowatych (Coregoninae), rząd łososiokształtne fot. żródło: www.pescanetwork.it
Ukleja Ukleja (Alburnus alburnus) – gatunek rodziny karpiowatych (Cyprinidae) Fot. źródło: www.nahaku.pl
Węgorzyca Fot. źródło: www.luontoportti.com
Ostropłetwiec Fot. żródło: www.habitas.org.uk
Na zamieszczonym filmie możecie na żywo porównać oba gatunki
Ostropłetwiec zasiedla wody Północnego Atlantyku i morza przylegające, również Morze Bałtyckie. W naszym morzu nie jest gatunkiem powszechnie wstępującym a jego stanowiska notowane są na wschód od Helsinek oraz w okolicach fińskiego Kaskinen, w Zatoce Botnickiej. Zasiedla wody przybrzeżne, zwykle w strefie głębokości 10 - 100 m. Preferuje jednak kryjówki pośród wodorostów, głazów i skał, również wraków. Przebywa tam za dnia a nocą wyrusza na żerowanie.
W Polsce nie jest gatunkiem chronionym, zapewne z powodu niezagrożonych siedlisk w strefie naszego wybrzeża oraz ryzyka odłowów rybackich. Jednak nie dotarłem do rzetelnych danych na temat występowania tej ryby w naszych wodach a chętnie przy udziale wiedzy i chęci kolegów uzupełnię publikację w tej (i nie tylko) części. Jedyną wskazówką są obserwacje na obszarze planowanej inwestycji Morska farma wiatrowa Bałtyk Środkowy III, gdzie odnotowano obecności ostropłetwca w wynikach badań. www.baltyk3.pl
Mapa żródło: http://www.baltyk3.pl