Morski tęczak
Nad rzekami Pomorza sporo się dzieje, szczególnie teraz na początku sezonu. Wody północy odwiedzają nie tylko miejscowi wędkarze ale również goście z głębi Polski a dla części z nich połowy łososiowatych tych wód są często pierwszym doświadczeniem. Pomyślałem, że może warto przybliżyć wizerunek pstrąga tęczowego gatunku, z którymi wędkarskie spotkanie będzie nie tylko ukoronowaniem wyprawy ale powodem zdziwienia. Oczywiście nie z tak małym egzemplarzem jak na zdjęciu ale ten własnie ilustruje ubarwienie morskiego pstrąga tęczowego. Może też uchroni od niewłaściwego korzystania z dziennych limitów - troć 2 sztuki.
Tęczak jako gatunek dwuśrodowiskowy pozostając w rzece zachowa charakterystyczne ubarwienie, od którego pochodzi jego nazwa gatunkowa, natomiast bytując w morzu i okresowo odwiedzając rzekę nabiera cech ubarwienia ryby morskiej. Jest po prostu srebrny z ledwie widoczną tęczowa poświatą w okolicach linii nabocznej. W powyższym zdjęciu praktycznie jej nie widać, ale oglądałem tą rybę "na żywo" i lepszym świetle wyraźnie to tęczowe zabarwienie było widoczne. Piszę o tym, bo dość często zdarza się mylić wędkarzom tak ubarwionego tęczaka ze srebrniakiem troci. Tu jednak wyraźnie brak " krzyżykowatych" kropek, charakterystycznych dla srebrniaka niezależnie od wspomnianych cech. Inną ważną cechą odróżniającą tęczaka morskiego od srebrniaka troci są charakterystyczne kropki na płetwie ogonowej tego pierwszego. Poniżej kilka zdjęć z archiwum ilustrujących zmienne ubarwienie pstrąga tęczowego.
Tęczak hodowlany ... uciekinier
Tęczak hodowlany ... uciekinier, 52 cm
Tęczak, prawdopodobnie uciekinier z hodowli, 50 cm
Tęczak, prawdopodobnie morski. Ta ryba to zagadka bo takie lorbasy pasą się w osadnikach miejscowych hodowli na Redą i czasem trafiają do rzeki. Jednak masa tej ryby i ubarwienie raczej sugeruje morskie pochodzenie - 64 cm.
W powyższym zestawieniu tęczka i srebrniaka troci świadomie użyłem nazwy tej drugiej, jednak pamiętać musimy, że troć jest nazwą zwyczajową a w rzeczywistości jest to pstrąg morski a to kieruje nas do kolejnych dylematów. Generalnie egzemplarze łososiowatych rzek północy potrafią czasem sprawić spory kłopot w odróżnieniu i przydzieleniu nazwy gatunkowej. Podobnie bywa z pstrągiem potokowym, który potrafi praktycznie zatracić czerwone kropki stając się podobnym do kelta pstrąga morskiego. Budowa ciała, ubarwienie to pochodna wielu czynników środowiskowych i trudno ustalić tu schemat pomocny w klasyfikacji. Nawet ten złowiony przeze mnie samiec potokowca, dla jednych pstrągiem nie był, dla innych z niemałym kłopotem zaliczany został do tego gatunku. Początek sezonu - Reda 2015
Chcąc mieć względną pewność wypada uważnie przyjrzeć się całej rybie, zwracając uwagę okres połowu oraz na niuanse ubarwienia i budowę szczególnie głowy. Pominięcie tej analizy prowadzi do nieporozumień a na podstawie poniższych portretów potokowca i kelta, widać jak łatwo o pomyłkę. Jednak dysponując nawet tak częściowym wizerunkiem, można pokusić się rozpoznanie na podstawie proporcji kości głowy, szczególnie pokryw skrzelowych, ale tu odsyłam do literatury bardziej wnikliwych czytelników. To jednak gatunki bardzo plastyczne, zmienne i podane wskazanie jest jedynie jedną z możliwych cech, które możemy brać pod uwagę. Możemy też spotkać się z formą głodową, gdzie proporcje budowy ciała i głowy będą zmienione i wyróżnienie wspomnianej cechy będzie niemożliwe. Do tego dymorfizm płciowy, dlatego nie ma uniwersalnej recepty.
Srebrniak pstrąga morskiego
Kelt pstrąga morskiego
Pstrąg potokowy
Wspomniane ubarwienie bywa podstępnym doradcą. W obu przypadkach występuje mniej lub bardziej wyraźna biała obwódka kropek. Jednak w powiększeniu widać różnicę w samym ich kształcie ...
Tęczak morski ... całkowity brak kropek, widoczne czarne plamki to ubytki łusek
Srebrniak - tu wyraźniej widać kształt kropek w formie gwiazdki, krzyżyka
Kelt - kropki w formie gwiazdki, krzyżyka
Pstrąg potokowy - kropki owalne
To ubarwienie pstrąga potokowego nie pozostawia już wątpliwości
Proponowany opis ułatwiający rozpoznanie gatunku i formy jest oczywiście dużym uproszczeniem, jednak może tak podstawowa wiedza pozwoli nieco łatwiej poruszać się Kolegom w skomplikowanym świecie ryb łososiowatych pomorskich rzek. Tak z przymrużeniem oka funkcjonuje również "ludowy" podział: do 50 cm to pstrąg, 50 - 90 cm troć, powyżej łosoś ...